Το Ποινικό Δίκαιο είναι ένας κλάδος του Δημόσιου Δικαίου που ρυθμίζει την άσκηση της ποινικής εξουσίας από το κράτος. Η ποινική εξουσία είναι η εξουσία του κράτους να τιμωρεί τους παραβάτες του νόμου, επιβάλλοντας τις προβλεπόμενες ποινές έναντι συγκεκριμένων αδικοπραξιών. Τα θεσμοθετημένα όργανα που είναι υπεύθυνα για την άσκηση της εξουσίας προβλέπονται από το Σύνταγμα της κάθε χώρας.
Οι ποινικοί νόμοι ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των κρατών, καθώς κάθε κράτος έχει τις δικές του αξίες και πεποιθήσεις σχετικά με το τι αποτελεί έγκλημα και τι είναι η κατάλληλη τιμωρία.
Ορισμένα σημεία που αξίζει να σημειωθούν σχετικά με το ποινικό δίκαιο:
- Το ποινικό δίκαιο είναι ένα σύστημα δικαίου που βασίζεται στην αρχή της ενοχής. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να καταδικαστεί για ένα έγκλημα μόνο εάν αποδειχτεί ότι είναι ένοχος πέραν κάθε εύλογης αμφιβολίας.
- Το ποινικό δίκαιο προστατεύει τα δικαιώματα των κατηγορουμένων. Αυτά τα δικαιώματα περιλαμβάνουν το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, το δικαίωμα σε δικηγόρο και το δικαίωμα να μην μαρτυρήσει εναντίον του εαυτού του.
- Το ποινικό δίκαιο είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την επίτευξη της κοινωνικής δικαιοσύνης. Μέσω του ποινικού δικαίου, η πολιτεία μπορεί να τιμωρήσει όσους έχουν παραβεί τους νόμους και να προστατεύσει τα θύματα της παραβατικότητας.
Ποινικό Δίκαιο – Διάκριση
Το Ποινικό Δίκαιο περιλαμβάνει δύο βασικά μέρη:
- Το Ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο, το οποίο καθορίζει ποιες πράξεις είναι εγκλήματα και ποιες κυρώσεις επιβάλλονται για την τέλεσή τους.
- Την Ποινική Δικονομία, η οποία ρυθμίζει αφενός την αρμοδιότητα των θεσμοθετημένων οργάνων της Πολιτείας και αφετέρου τη διαδικασία με την οποία τα όργανα αυτά βεβαιώνουν την ενοχή του κατηγορούμενου και επιβάλλουν την ποινική κύρωση σε έναν δράστη εγκλήματος.
Ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο
Το Ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο περιλαμβάνει τους κανόνες που ορίζουν ποιες πράξεις είναι εγκλήματα. Για να θεωρηθεί μια πράξη έγκλημα, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Νομοθετική πρόβλεψη: Η πράξη πρέπει να απαγορεύεται από το νόμο. Αυτό σημαίνει ότι η πράξη πρέπει να είναι ρητά ή σιωπηρά απαγορευμένη από έναν νόμο.
- Αντικειμενικό στοιχείο: Η πράξη πρέπει να έχει αντικειμενικά χαρακτηριστικά, όπως η πράξη (πράξη, παράλειψη, παράλειψη καθήκοντος), ο τόπος, ο χρόνος, ο τρόπος, τα μέσα, τα αποτελέσματα κ.λπ.
- Υποκειμενικό στοιχείο: Ο δράστης πρέπει να έχει την απαιτούμενη για την τέλεση του εγκλήματος ψυχική στάση, η οποία μπορεί να είναι πρόθεση, ενδεχόμενος δόλος ή αμέλεια.
Το Ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο περιλαμβάνει επίσης τους κανόνες που ορίζουν τις κυρώσεις που επιβάλλονται για την τέλεση εγκλήματος. Οι κυρώσεις αυτές μπορεί να είναι ποινικές, οι οποίες επιβάλλονται από το κράτος, ή μη ποινικές, οι οποίες επιβάλλονται από άλλους φορείς, όπως οι διοικητικές αρχές ή οι ιδιωτικοί φορείς.
Ποινική Δικονομία
Η Ποινική Δικονομία ρυθμίζει την διαδικασία επιβολής της ποινικής κυρώσεως. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Προανάκριση: Η προανάκριση είναι η πρώτη φάση της ποινικής διαδικασίας, κατά την οποία διερευνάται το αδίκημα και συλλέγονται τα στοιχεία που θα χρησιμοποιηθούν για την παραπομπή του δράστη στο ακροατήριο.
- Ποινική δίωξη: Η ποινική δίωξη είναι η διαδικασία με την οποία το κράτος ζητά από το δικαστήριο να τιμωρήσει τον δράστη του εγκλήματος.
- Δίκη: Η δίκη είναι η διαδικασία κατά την οποία το δικαστήριο εξετάζει τα στοιχεία της υπόθεσης και αποφασίζει για την ενοχή ή την αθωότητα του κατηγορουμένου.
- Εκτέλεση της ποινής: Η εκτέλεση της ποινής είναι η διαδικασία με την οποία υλοποιείται η απόφαση του δικαστηρίου.
Σκοπός του Ποινικού Δικαίου
Ο σκοπός του Ποινικού Δικαίου είναι η προστασία των έννομων αγαθών της κοινωνίας, όπως η ζωή, η σωματική ακεραιότητα, η περιουσία, η ελευθερία, η δημοκρατία κ.λπ. Το Ποινικό Δίκαιο επιδιώκει να αποτρέψει την τέλεση εγκλημάτων. Επιπλέον, επιδιώκει να τιμωρήσει τους δράστες των εγκλημάτων και να αποκαταστήσει την κοινωνική τάξη. Ταυτόχρονα, σκοπός του Ποινικού Δικαίου είναι η προστασία των ατομικών ελευθεριών και η αποφυγή πιθανών αυθαιρεσιών από την πλευρά της κρατικής εξουσίας.
Η σημασία του Ποινικού Δικαίου
Το Ποινικό Δίκαιο είναι ένας σημαντικός κλάδος του δικαίου, καθώς έχει ως στόχο την προστασία της κοινωνίας από την εγκληματικότητα. Το Ποινικό Δίκαιο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της ασφάλειας και της τάξης στην κοινωνία.
